Kinestetik ev ağaç insan çiz

Kinestetik ev ağaç insan çiz (house tree person)

KHTP testi denir. Box tarafından 1948’de geliştirildi.

Kağıdı yatay veriyoruz.

Yönerge: “Bir ev, bir ağaç, bir insan çiz”.

Kinestetik test için yönerge: “Bir ev, bir ağaç, bir insan çiz. İnsan bir hareket içinde olsun”.

Daha sonra “Bana birazcık anlatır mısın?” deyip resmi anlatması istenir. 6 yaşından sonra, latansta verilebilir ama literatürde bu test adolesan sonrası ve yetişkinlikte çalışılmış. Resimle ilgili hikayeye dikkat edilir. Anket yapmaktan/soru sormaktan çekinmeyin ama çok da içine girmeyin. Resme ilk baktığınızda testör olarak sizin gözünüze çarpan ne?

Üç çizim arasındaki mesafe sorgulanmalı. Aralarındaki ilişkiye bakılmalı. Çizimlerin sayfaya yerleştirilişlerine bakılmalı (önde mi arkada mı, sağda mı solda mı?).

Ev

İnsan

Ne hissediyor, nasıl görünüyor? Kızgın, dalgın, baştan çıkarıcı, vs. vücudunda eksik, saklı bir uzuv var mı? Başarılı ve önemli birisi mi? Çizdiği, alt kültürden birisi mi?

 Ağaç

“Eğer bir ağaç olmak isteseydiniz, bu ağaç olur muydunuz?” diye sorulur. Yaşıyor mu, ölü mü? Güçsüz mü yoksa fallik imgeler (sivri dallar) var mı? Koruyucu bir ağaç mı? Eve/insana gölge mi sağlıyor, insana meyve mi veriyor? Nasıl bir ağaç? Dengede bir ağaç mı? Kesik bir ağaç mı? Ağaçta kuş varsa, kuşun ne yaptığını sorabiliriz. Ev kişilerarası ilişkileri, yaşamı, sosyal hayatı temsil ettiği kadar iç dünyayı da temsil eder. Ağaç libidodur.

İnsan sosyal yaşamda libido sahibi olan, bunlarla ilişkisi olan yöneticiyi temsil ediyor. Direktör.

Ev barınma, korunmadır. Daha çok ait olma ile ilgili. Bize bir merkez sağlar. Burns, KHTP’ı Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisine göre yorumlar.  Kendini gerçekleştirmenin üstünde estetik basamağı vardır. Maslow’a göre kendini gerçekleştirme SED’den bağımsız. Kişilik özellikleri önemli.

Kendini gerçekleştirmiş kişi  dış ve iç gerçekliği ayırır. Suçluluk az. Dengeli yaşar dolayısıyla spontanitesi var. Dış çevreyi olduğu gibi kabul eder. Süper ego baskısı yok. Yaratıcıdırlar.

Seperasyon anksiyetesi yenildiğinde yalnız kalma kapasitesi artar. Kırık dökük bir ev: Birinci aşama.

Saldırganlığın görüldüğü bir ev: İkinci seviye-güvenlik ihtiyacı. Evin çatısına bakılır. Pencere ve kapılar önemli. Baca çok fallik bir obje. Bacadan çıkan duman yerine, evin içindeki yaşanırlığı perde de gösterebilir. Evin herhangi bir bölümünün varlığı/yokluğu yorumlanmaz. Ev, bütün olarak değerlendirilir. Bir şeyin yokluğu, başka bir öğenin varlığıyla ifade edilebilir.

Kare yerine yuvarlak pencere çizilmesi burun gibi, cinsel merakla ilgilidir. Mum, lamba fallik objelerdir. Pencere ve kapılardaki çarpı (X), bir çatışmaya işaret ediyor olabilir. Kapı yoksa ya kendi dürtülerinden, ya da dış dünyadan korunmaya çalıştığı düşünülebilir. Ev büyükse bu bazen yaşamdan beklentiyi, bazen de başarı arzusunu sembolize eder. Babaya, “Oğlunuz hakkında ne düşünüyorsunuz?” Ev çizimlerinde, terapötik süreç içindeyseniz, “Hadi bana bir ev çiz” denebilir veya evin içiyle ilgili bir sahne çizdirilebilir, örn. “Pazar sabahını yaşayan bir ev çiz”, “Okula gitmek üzere evden çıkılacak anı resmeden bir ev çiz”.

KHTP’da, çok karşılaşılmamakla birlikte içi görünen ev çizilebilir (Barbie evi gibi). Bu durum çözüm bekleyen bir aile yaşantısına işaret ediyor olabilir. Bu durumda çocuk ayrıntılar hakkında konuşturulmalı.

Çocuk evin çevresini çizmeyebilir. 6–9 yaşlarında, gördüğünü aynen resmetmek ortadan kalktığı için çevrede olmayan bir şeyi çizebilir veya olan bir şeyi çizmeyebilir. Mesela çit çizebilir, normaldir ama bunu bir düşünmek de lazım çünkü yönerge dışı bir şey çiziyor. Yönerge dışı çizilen her şeye dikkat edilmeli.

Yurtlarda yaşayan çocuklarda veya ev içi ahengin düşük olduğu çocuklarda havada uçan, kağıdın zeminine oturtulmamış ev çizilebiliyor. Sorulduğunda, evin bir fırtınadan ötürü böyle durduğunu söylüyorlar. Yerden kesilmişlik hali gelişim geriliğinin de bir göstergesi olabilir.

Ev sosyal hayata açılma alanıysa; komşuları var mı, bu evin etrafında neler var, bu ev nasıl bir yerde diye sorulabilir. Çatı sıcaklığı, yaşanabilirliği, koruyuculuğu ifade eder. Çok darsa evin içinde kısıtlı bir duygusal yaşam olabilir. Çok sivri ve bacalıysa fallik nitelik kazanır. “Aa, ben çatısı yok gibi görüyorum bu evi”.Kapı çizmemişse, “İnsanlar nereden giriyor bu eve?”

Ergenlerle ve ebeveynlerle çalışırken sorularla konuşmak iyidir. Böylece “Ben seni senden daha iyi bilemem” mesajı verilmiş olur. Yorumlar da sorulaştırılabilir; “…Sen ne dersin?”

 Aile görüşmesinde önce resmi ortaya uzat, bakalım aileden kim alacak? “Ne düşünüyorsunuz resimle ilgili?” diye sorulur. Baba konuşmaya katılmıyorsa ona doğrudan dönüp “Siz ne düşünüyorsunuz?” denmelidir. Test görüşmesine mutlaka ebeveynler ve çocuk birlikte gelir.

Testlerin uygulanış sırası çok da önemli değil ama önce Aile Çiz, sonra İnsan Çiz, sonra da Ağaç Çiz verilebilir. Yaşı büyükse KHTP de eklenebilir. Önemli olan İnsan ve Aile Çizin üstüne sosyal yaşamla ilgili bir test uygulamak.